Hvað þarf til, til að fyrirbyggja langvinna sjúkdóma?
Hreint mataræði
Það er mikilvægt að nota hreint mataræði til að fyrirbyggja lífstílssjúkdóma. Með því að tala um hreint mataræði, þá er átt við að maturinn þinn er unninn sem minnst, helst bara í eldhúsinu þínu. Hreint mataræði er ekki djúpsteikt eða tilbúinn skyndibiti. Hreint mataræði samanstendur af grænmeti, bæði rótargrænmeti sem þarf að elda og ferskt grænmeti. Einnig þarf að huga að prótein inntöku með kjöti, fisk, eða baunum. Eins eru hnetur, fræ og grjón td. kínóa, kúskús, hrísgrjón mjög próteinrík matvæli. Helst þarf innihaldslýsingin á matvælunum að vera mjög einföld og þannig að hún sé auðskiljanleg.
Það er talið best að byrja máltíð á trefjum, borða svo prótein og fitu, að lokum kolvetni. Það er talið að með því að borða í þessari röð þá nýtir líkaminn næringarefnin betur og safnar síður á sig fitubirgðum.
Hreyfing
Við erum sköpuð til að hreyfa okkur og verðum því að huga að hreyfingu daglega að lágmarki 30 mínútur á dag. Hreyfing er svo lífsnauðsynleg, gagnleg fyrir heilsuna og þarf ekki að vera flókin. Best er að koma hreyfingu inn í þína daglegu rútínu til þess að þetta verði svo einfalt. Vefsíðan Mataræði.is gefur góð og gagnlegar upplýsingar til að fyrirbyggja lífstílssjúkdóma.
Andleg heilsa
Það er nauðsynlegt að huga að andlegri heilsu og eru mörg góð ráð á vefsíðunni Lífsorðin14.is
Svefninn
Svefninn er grunnstoðin að góðri heilsu. Nauðsynlegt er að hafa góða svefnrútínu, fara alltaf að sofa á sama tíma,
Vefsíðan Betrisvefn.isfjalla vel um svefninn og svefnrútínu sem við mælum með að skoða vel.
Skýrsla um meðferðarúrræði langvinnra sjúkdóma
Á síðasta ári kom út skýrsla nefndar sem heilbrigðisráðherra setti á laggirnar um meðferðarúrræði langvinnra sjúkdóma ásamt því að kortleggja þær meðferðir sem eru í boði, hvar slík meðferð er veitt auk þess að gera tillögur að úrbótum.
Þessari nefnd var falið ærið verkefni og náði hún einungis að kortleggja þær meðferðir sem í boði eru og hvar, ásamt því að leggja til nokkur úrræði. En það sem kom á óvart við lestur skýrslunnar er að hvergi er minnst á mataræði, næringu, vítamín eða fleira sem gæti haft áhrif með snemmtækri íhlutun.
Verkjalyf, ópíóíða lyf o.þ.h. er að finna sem hluti af lausn vandans í bráðatilfellum en um þau lyf segir að það þurfi að gera átak í að fræða um þessi þau og viðhorfum til þeirra.
Hvað er lagt til?
Nefndin leggur til aukna fræðslu og kennslu, að heilsugæslutengd endurhæfing verði sett á laggirnar og svo er sett upp mynd af framtíðarskipulagi heilbrigðisþjónustu vegna langvinnra verkja. Ein af styrktarstoðum framtíðarskipulagsins eru sjúkraþjálfarar, einu fagaðilarnir fyrir utan heilbrigðisstarfsfólk sem heilsugæslustöðvar geta ávísað til.
Allt eru þetta góðar tillögur sem eiga við rök að styðjast og fögnum við allri slíkri viðleitni til að vinna á langvinnum sjúkdómum landans.
Í skýrslunni kemur líka fram að stór hluti einstaklinga með langvinna verki eru með verki af óljósum toga og þá þarf meðferðin vera heildræn en ekkert er fjallað frekar um hvað heildræn meðferð þýðir en við teljum hugarfar, matarræði og næringu sem hluta af slíkri meðferð.
Skýrslan bendir á að stoðkerfissjúkdómar séu mjög algeng orsök örorku á Íslandi en árið 2020 töldust um 20.000 einstaklingar eða um 17% allra Íslendinga öryrkjar.
Ástæður geta verið margar og verður ekki lagt neitt mat á slíkt en væri ekki gaman að taka alvöru heildræna meðferð á fólkið okkar snemma í ferlinu til að möguleikar þeirra séu meiri en minni við að ná bata með fjölbreyttum úrræðum?
Rætt er um í skýrslunni að byggja þurfi upp og þróa þverfagleg aðgengileg úrræði. Hafið og haftengd næring, hreyfing, hugarfar og hreysti gæti verið hluti af þessu aðgengilega úrræði eins og dæmin sýna og sanna.
Við mælum með að úrvinnsla nefnda af þessu tagi veiti náttúrunni líka athygli, ræði við fagfólk um það hvernig megi nýta hana þeim til handa sem eyja möguleika á bata í gegnum náttúruna. Það eru allskyns meðferðir, aðferðir, vítamín, fæðubótarefni við hendina sem vert er að gefa gaum.
Við hjá Eylíf heilsuvörum höfum lagt okkur fram um að fræða fólk um mikilvægi mataræðis til að fyrirbyggja lífstílssjúkdóma og má lesa stuttar greinar um það hér á síðunni okkar.
Á vefsíðunni okkar, Eylíf.is, erum við með heilsutengdar greinar og viljum við mæla sérstaklega með grein um bólguhamlandi mataræði. Inni á Heilsuveru er hægt að lesa sig til um langvinna verki, þar er aðeins talað um forvarnir og mataræði.
Það var á þessum forsendum sem Eylíf varð til, að gefa okkur öllum tækifæri til að styrkja okkur og heila í gegnum náttúrulega og hreina næringu. Okkar framlag er agnarsmátt en það er hluti af menginu og við erum þakklát fyrir það tækifæri.
Hægt er að skoða skýrslu nefndar heilbrigðisráðherra í heild sinni hér.
Heimild:
- Langvinnir verkir, maí 2021, Stöðuskýrsla og tillögur starfshóps ráðherra. Stjórnarráð Íslands, Heilbrigðisráðuneytið.
